O znaczeniu rzeczy ładnych w wierze rodzimej

Na początku zauważmy, że słowo „ładny” zawiera w sobie „ład”. Nie jestem językoznawcą, żeby zakładać pokrewieństwo tych słów, ale psychologicznie ich współbrzmienie nam tu wystarczy: otaczanie się rzeczami ładnymi wprowadza ład do życia.

Oczywiście gusta i upodobania są różne, dziś jednak odwołamy się do tradycyjnego wyczucia estetyki, które przejawia się w choćby w zdobnictwie. W wyszukiwarkę Google’a wystarczy wpisać „haft ludowy”, by zalały nas wzory i barwy. Część z nich co prawda nie będzie mieć wiele wspólnego nie z rzeczywistą tradycją, ale raczej z cepelią, jednak daje pojęcie o bogactwie tej dziedziny.

Nieco więcej wysiłku niż wklepanie hasła w Googla wymaga pójście do bliblioteki i wypożyczenie Moszyńskiego, czy innej księgi etnograficznej, żeby tam poszukać przykładów pięknie wykonanych przedmiotów codziennego użytku. Dziś żyjemy w zubożonym świecie, gdzie otaczają nas przedmioty seryjnie wykonane odbite z jednej sztancy i powierzchnią w większości przypadków nie skalaną niczym oprócz logo producenta.

Rola estetyki w ciągłości tradycji

Wszyscy lubimy rzeczy „piękne”, prawda? Kanon tego co ładne nie dla każdego będzie taki sam, ale niezmiennie lubimy patrzeć na to, co nam się podoba czy słuchać przyjemnych dźwięków. 

"Dziewanna", Grażyna Płocka

"Strzyga", Ewelina Gowin-Hrynkiewicz

Sztuka we wszystkich formach obecna jest chyba w każdej ludzkiej kulturze. Co najmniej proste ornamenty zdobią większość znanych zabytków i artefaktów kulturowych, rzut oka na odświętne stroje ludowe pozwala stwierdzić ich bogactwo. Właśnie, odświętne. Niech ktoś wyobrazi sobie tradycyjne święto bez choć minimum śpiewu, muzyki i tańca, bez dramatu. No nie da się.

"Topielica", Barbara Kosińska

"Cherna galochka", Jakub Gryz

Co takiego jest w sztuce i pięknie, że są tak bardzo wszechobecne? Do sprawy można podejść od strony duchowości i poczucie piękna powiązać z istnieniem duszy. Znajduje to rozwinięcie w naszym „podręczniku do religii”, w części poświęconej animizmowi. Z drugiej strony, bez wnikania w przyczyny metafizyczne, można też prosto, a dość prawdziwie stwierdzić, że to co ładne jest zazwyczaj dla ludzi ważne. Albo przywiązując się – tak w serduszku, uczuciowo – do rzeczy ładnych przypisujemy im dużą wagę, albo na odwrót. Jeżeli coś jest dla nas ważne samo przez się to staramy się to otaczać pięknem. Gdzieś w pobliżu pewnie leży prawda o związki sztuki z religią.

Ewa Sygut

Budziński Marek

Jakby nie było: uznając estetykę za sprawę ważną dwukrotnie zorganizowaliśmy dla Was konkurs artystyczny „Marzenia o Słowiańszczyźnie”. Na naszej stronie dostępna jest już galeria prac z poprzednich edycji. A już za kilka tygodni ogłoszenie o edycji trzeciej, więc śledźcie nas uważnie :)