Jest poniedziałek, godzina 19:00, co oznacza czas na Waszą cotygodniową porcję przemyśleń z zagłębia animizmu na Świętym Pomorzu. Dzisiaj materiał przygotowany specjalnie dla nas przez Klaudię Bochniarz - Pracownika Zakładu Psychologii Społecznej Uniwersytetu Gdańskiego. A więc zapraszamy do lektury :)
Pogoda, czy niepogoda… A Rodzimowiercy ciągną do lasu.
Zaraz spróbujemy Was przekonać, że to nie tylko fajne, ale też pożyteczne dla naszego zdrowia (w tym psychicznego).
***
Natura i ludzka psychika są głęboko ze sobą powiązane, a ta relacja ma kluczowe znaczenie dla zdrowia człowieka i środowiska. Ludzie często wskazują, że czują emocjonalną więź z naturą i traktują ją jako integralną część siebie, co jak się okazuje, pozytywnie wpływa na ich dobrostan. Natura jest dla nas bardzo hojna. Czas spędzony w jej przybytkach pomaga obniżyć poziom kortyzolu. Jest to hormon stresu, który w nadmiarze może zakłócać funkcjonowanie mózgu, w tym powodować uszkodzenia hipokampa, który jest nam bardzo potrzebny, m.in. do pamiętania kiedy odbywają się nasze obrzędy. Za obniżeniem kortyzolu idą same wartościowe efekty – jesteśmy mniej zestresowani i mamy lepsze samopoczucie.
 |
| Marek Langowski, pejzaż olejny - zdjęcie ze strony Autora |
Przebywanie na łonie natury serwuje nam także aktywację układu przywspółczulnego (włączamy tryb „odpoczywaj”, zamiast „walcz lub uciekaj”), dzięki czemu nasz organizm łatwiej wraca do równowagi po stresujących wydarzeniach. Spacery po lasach i łąkach sprzyjają też wzrostowi aktywności fal alfa w mózgu. Są one kojarzone ze stanem odprężenia, a także medytacji. Dźwięki przyrody, takie jak szum liści, szum morza, mają pozytywny wpływ na aktywność fal alfa, sprzyjając głębszemu odprężeniu.
Spacer po lesie, podczas którego uważnie obserwujemy otaczającą nas Matkę Naturę, można traktować jako formę medytacji w ruchu. Taka aktywność pozytywnie oddziałuje na nasz mózg nie tylko ze względu na to, że w końcu zeszliśmy z kanapy i się dotleniamy, lecz także ze względu na tzw. reset naszych zasobów poznawczych. Zgodnie z teorią regeneracji uwagi (ang. Attention Restoration Theory), mózg potrzebuje regularnych przerw od intensywnego skupienia, a kontakt z naturą dostarcza takiego odpoczynku. Obcowanie z przyrodą daje nam również zastrzyk dopaminy i serotoniny, czyli neuroprzekaźników odpowiedzialnych za nasze poczucie szczęścia i motywację do działania. Las poskramia też największą Złośnicę naszego mózgu, czyli ciało migdałowate. Odpowiada ono za przetwarzanie reakcji emocjonalnych. Na łonie natury aktywność ciała migdałowatego ulega zmniejszeniu, co przekłada się m.in. na obniżenie poziomu lęku. To jednak nie koniec korzyści – otulanie się zapachami leśnymi, czy to z leśnej ściółki, czy olejków eterycznych z drzew i roślin, nie tylko sprzyja relaksowi, ale także wspomaga naszą odporność. A to wszystko za sprawą fitoncydów, czyli lotnych substancji wydzielanych m.in. przez drzewa i rośliny.
To co, kto idzie z nami?
Bibliografia
Beyer, K. M. M., Kaltenbach, A., Szabo, A., Bogar, S., Nieto, F. J., & Malecki, K. M. (2014). Exposure to Neighborhood Green Space and Mental Health: Evidence from the Survey of the Health of Wisconsin. International Journal of Environmental Research and Public Health, 11(3), 3453-3472. https://doi.org/10.3390/ijerph110303453
Grassini, S., Segurini, G. V., & Koivisto, M. (2022). Watching nature videos promotes physiological restoration: Evidence from the modulation of alpha waves in electroencephalography. Frontiers in Psychology, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.871143
Li, Q., Kobayashi, M., Wakayama, Y., …, Miyazaki, Y. (2009). Effect of phytoncide from trees on human natural killer cell function. International Journal of Immunopathology and Pharmacology, 22(4), 951–959. https://doi.org/10.1177/039463200902200410
Ohly, H., White, M. P., Wheeler, B. W., Bethel, A., Ukoumunne, O. C., Nikolaou, V., & Garside, R. (2016). Attention Restoration Theory: A systematic review of the attention restoration potential of exposure to natural environments. Journal of Toxicology and Environmental Health, Part B, 19(7), 305–343. https://doi.org/10.1080/10937404.2016.1196155
Song, C., Ikei, H., Kagawa, T., & Miyazaki, Y. (2020). Effect of Viewing Real Forest Landscapes on Brain Activity. Sustainability, 12(16), 6601. https://doi.org/10.3390/su12166601
Sudimac, S., & Kühn, S. (2023). Can a nature walk change your brain? Investigating hippocampal brain plasticity after one hour in a forest. SSRN. https://doi.org/10.2139/ssrn.4444690
Sudimac, S., Sale, V. & Kühn, S. How nature nurtures: Amygdala activity decreases as the result of a one-hour walk in nature. Molecular Psychiatry 27, 4446–4452 (2022). https://doi.org/10.1038/s41380-022-01720-6